"Πολλοί θεωρούν τη φαντασία υποκατάστατο της πραγματικότητας.Η φαντασία είναι όμως κομμάτι της πραγματικότητας. Σκεφτείτε μια ερωτική σχέση. Περιέχει πραγματικά γεγονότα αλλά και φανταστικά, όλα εκείνα που ζει καθένα από τα δύο πρόσωπα όταν είναι μόνο του. Η πραγματικότητα της ερωτικής σχέσης αποτελείται και από τα πραγματικά γεγονότα και από τα φανταστικά... Η μνήμη κοιτάζει πάντα πίσω, ενώ η φαντασία κοιτάζει πάντα μπροστά. Αν ο άνθρωπος θέλει να βάλει όπισθεν στο αυτοκίνητο που τον κινεί μέσα στο χρόνο, βάζει τη μνήμη του σε κίνηση. Αν θέλει να κινηθεί προς το μέλλον, επικαλείται τη φαντασία του. Για μένα, φαντασία είναι ακόμη και η δυνατότητα του επιστήμονα να κάνει μια υπόθεση. Αν δεν είμαστε λίγο Κολόμβοι μέσα μας, δεν ανακαλύπτουμε τίποτα. Τα πιο σημαντικά πράγματα σ' αυτό το κόσμο ανακαλύφθηκαν από ανθρώπους της περιπέτειας. Από ανθρώπους που ήταν έτοιμοι να κατεβούν τα σκαλιά και να μπουν στο σκοτεινό υπόγειο που υπάρχει κάτω από το σπίτι, εκεί που είναι απαγορευμένη η είσοδος από τους γονείς..."
Δευτέρα, Δεκεμβρίου 22, 2008
Σάββατο, Δεκεμβρίου 20, 2008
Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας
Θάθελα να φωνάξω τ΄όνομά σου, αγάπη, μ΄όλη μου τη δύναμη.
Να τ΄ακούσουν οι χτίστες απ' τις σκαλωσιές και να φιλιούνται με τον ήλιο
να το μάθουν στα καράβια οι θερμαστές και ν'ανασάνουν όλα τα τριαντάφυλλα
να τ' ακούσει η άνοιξη και νάρχεται πιο γρήγορα
να το μάθουν τα παιδιά για να μη φοβούνται το σκοτάδι,
να το λένε τα καλάμια στις ακροποταμιές, τα τριγόνια πάνω στους φράχτες
να τ' ακούσουν οι πρωτεύουσες του κόσμου και να το ξαναπούνε μ' όλες τις καμπάνες τους
να το κουβεντιάζουνε τα βράδυα οι πλύστρες χαϊδεύοντας τα πρισμένα χέρια τους.
Να το φωνάξω τόσο δυνατά
που να μην ξανακοιμηθεί κανένα όνειρο στον κόσμο
καμμιά ελπίδα πια να μην πεθάνει.
Να τ' ακούσει ο χρόνος και να μη σ'αγγίξει, αγάπη μου, ποτέ.
Τάσος Λειβαδίτης
Να τ΄ακούσουν οι χτίστες απ' τις σκαλωσιές και να φιλιούνται με τον ήλιο
να το μάθουν στα καράβια οι θερμαστές και ν'ανασάνουν όλα τα τριαντάφυλλα
να τ' ακούσει η άνοιξη και νάρχεται πιο γρήγορα
να το μάθουν τα παιδιά για να μη φοβούνται το σκοτάδι,
να το λένε τα καλάμια στις ακροποταμιές, τα τριγόνια πάνω στους φράχτες
να τ' ακούσουν οι πρωτεύουσες του κόσμου και να το ξαναπούνε μ' όλες τις καμπάνες τους
να το κουβεντιάζουνε τα βράδυα οι πλύστρες χαϊδεύοντας τα πρισμένα χέρια τους.
Να το φωνάξω τόσο δυνατά
που να μην ξανακοιμηθεί κανένα όνειρο στον κόσμο
καμμιά ελπίδα πια να μην πεθάνει.
Να τ' ακούσει ο χρόνος και να μη σ'αγγίξει, αγάπη μου, ποτέ.
Τάσος Λειβαδίτης
Πέμπτη, Δεκεμβρίου 11, 2008
Από το "Μονόγραμμα" του Οδυσσέα Ελύτη
ΙΙΙ
Έτσι μιλώ για σένα και για μένα
Επειδή σ'αγαπώ και στην αγάπη ξέρω
Να μπαίνω σαν Πανσέληνος
Από παντού, για το μικρό το πόδι σου μές στ'αχανή σεντόνια
Να μαδάω γιασεμιά - κι έχω τη δύναμη
Αποκοιμισμένη,να φυσώ να σε πηγαίνω
Μέσ' από φεγγερά περάσματα και κρυφές της θάλασσας στοές
Υπνωτισμένα δέντρα με αράχνες που ασημίζουνε
Ακουστά σ'έχουν τα κύματα
Πώς χαϊδεύεις, πώς φιλάς
Πώς λές ψιθυριστά το "τί" και το "ε"
Τριγύρω στο λαιμό και στον όρμο
Πάντα εμείς το φως κι η σκιά
Πάντα εσύ τ' αστεράκι και πάντα εγώ το σκοτεινό πλεούμενο
Πάντα εσύ το λιμάνι κι εγώ το φανάρι το δεξιά
Το βρεμένο μουράγιο και η λάμψη επάνω στα κουπιά
Ψηλά στο σπίτι με τις κληματίδες
Τα δετά τριαντάφυλλα, το νερό που κρυώνει
Πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα και πάντα εγώ η σκιά που μεγαλώνει
Το γερτό παντζούρι εσύ, ο αέρας που το ανοίγει εγώ
Επειδή σ'αγαπώ και σ'αγαπώ
Πάντα εσύ το νόμισμα κι εγώ η λατρεία που το εξαργυρώνει:
Τόσο η νύχτα τόσο η βοή στον άνεμο
Τόσο η στάλα στον αέρα, τόσο η σιγαλιά
Τριγύρω η θάλασσα η δεσποτική
Καμάρα τ' ουρανού με τ'άστρα
Τόσο η ελάχιστή σου αναπνοή
Που πια δεν έχω τίποτε άλλο
Μες στους τέσσερις τοίχους, το ταβάνι, το πάτωμα
Να φωνάζω από σένα και να με χτυπά η φωνή μου
Να μυρίζω από σένα και ν'αγριεύουν οι άνθρωποι
Επειδή το αδοκίμαστο και το απ'αλλού φερμένο
Δεν τ'αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ'ακούς
Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν αγάπη μου
Να μιλώ για σένα και για μένα.
Έτσι μιλώ για σένα και για μένα
Επειδή σ'αγαπώ και στην αγάπη ξέρω
Να μπαίνω σαν Πανσέληνος
Από παντού, για το μικρό το πόδι σου μές στ'αχανή σεντόνια
Να μαδάω γιασεμιά - κι έχω τη δύναμη
Αποκοιμισμένη,να φυσώ να σε πηγαίνω
Μέσ' από φεγγερά περάσματα και κρυφές της θάλασσας στοές
Υπνωτισμένα δέντρα με αράχνες που ασημίζουνε
Ακουστά σ'έχουν τα κύματα
Πώς χαϊδεύεις, πώς φιλάς
Πώς λές ψιθυριστά το "τί" και το "ε"
Τριγύρω στο λαιμό και στον όρμο
Πάντα εμείς το φως κι η σκιά
Πάντα εσύ τ' αστεράκι και πάντα εγώ το σκοτεινό πλεούμενο
Πάντα εσύ το λιμάνι κι εγώ το φανάρι το δεξιά
Το βρεμένο μουράγιο και η λάμψη επάνω στα κουπιά
Ψηλά στο σπίτι με τις κληματίδες
Τα δετά τριαντάφυλλα, το νερό που κρυώνει
Πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα και πάντα εγώ η σκιά που μεγαλώνει
Το γερτό παντζούρι εσύ, ο αέρας που το ανοίγει εγώ
Επειδή σ'αγαπώ και σ'αγαπώ
Πάντα εσύ το νόμισμα κι εγώ η λατρεία που το εξαργυρώνει:
Τόσο η νύχτα τόσο η βοή στον άνεμο
Τόσο η στάλα στον αέρα, τόσο η σιγαλιά
Τριγύρω η θάλασσα η δεσποτική
Καμάρα τ' ουρανού με τ'άστρα
Τόσο η ελάχιστή σου αναπνοή
Που πια δεν έχω τίποτε άλλο
Μες στους τέσσερις τοίχους, το ταβάνι, το πάτωμα
Να φωνάζω από σένα και να με χτυπά η φωνή μου
Να μυρίζω από σένα και ν'αγριεύουν οι άνθρωποι
Επειδή το αδοκίμαστο και το απ'αλλού φερμένο
Δεν τ'αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ'ακούς
Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν αγάπη μου
Να μιλώ για σένα και για μένα.
Τετάρτη, Δεκεμβρίου 10, 2008
Η άλλη εκδοχή
Δε μένουν πολλά
για νέα ποιήματα,
ίσως να έχουν όλα ειπωθεί
από χιλιάδες ποιητές
εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Μένει μοχάχα ο θάνατος
για τον καθένα μας
ανείπωτος.
Μένουν πολλά
για νέα ποιήματα
κι ας έχουν όλα ειπωθεί
από χιλιάδες ποιητές
εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Μένει η υπόλοιπη ζωή
για τον καθένα μας
απρόβλεπτη κι ανείπωτη.
Από την "Ηδονή των παρατάσεων" του Τάσου Λειβαδίτη
Τετάρτη, Δεκεμβρίου 03, 2008
Δευτέρα, Δεκεμβρίου 01, 2008
Η Σονάτα του Σεληνόφωτος
Άφησέ με νάρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε!
Είναι καλό το φεγγάρι, - δε θα φαίνεται
που ασπρίσαν τα μαλλιά μου. Το φεγγάρι
θα κάνει πάλι χρυσά τα μαλλιά μου. Δε θα καταλάβεις.
Άφησέ με νάρθω μαζί σου.
Όταν έχει φεγγάρι μεγαλώνουν οι σκιές μέσα στο σπίτι,
αόρατα χέρια τραβούν τις κουρτίνες,
ένα δάκτυλο αχνό γράφει στη σκόνη του πιάνου
λησμονημένα λόγια - δε θέλω να τ' ακούσω. Σώπα
Άφησέ με νάρθω μαζί σου
λίγο πιο κάτου, ως τη μάντρα του τουβλάδικου,
ως εκεί που στρίβει ο δρόμος και φαίνεται
η πολιτεία τσιμεντένια κι αέρινη, ασβεστωμένη με φεγγαρόφωτο,
τόσο αδιάφορη και άυλη
τόσο θετική σαν μεταφυσική
που μπορείς επιτέλους να πιστέψεις πως υπάρχεις και δεν υπάρχεις
πως ποτέ δεν υπήρξες, δεν υπήρξε ο χρόνος κ' η φθορά του.
Άφησέ με νάρθω μαζί σου.
Θα καθήσουμε λίγο στο πεζούλι, πάνω στο ύψωμα,
κι όπως θα μας φυσάει ο ανοιξιάτικος αέρας
μπορεί να φανταστούμε κιόλας πως θα πετάξουμε,
γιατί, πολλές φορές, και τώρα ακόμη, ακούω το θόρυβο του φουστανιού μου
σαν το θόρυβο δυο δυνατών φτερών που ανοιγοκλείνουν,
κι όταν κλείνεσαι μέσα σ'αυτόν τον ήχο του πετάγματος
νιώθεις κρουστό το λαιμό σου, τα πλευρά σου, τη σάρκα σου,
κ'έτσι σφιγμένος μες στους μυώνες του γαλάζιου αγέρα,
μέσα στα ρωμαλέα νεύρα του ύψους,
δεν έχει σημασία αν φεύγεις ή αν γυρίζεις
κι ούτε έχει σημασία που ασπρίσαν τα μαλλιά μου,
(δεν είναι τούτο η λύπη μου - η λύπη μου
είναι που δεν ασπρίζει κ' η καρδιά μου).
Άφησέ με νάρθω μαζί σου.
Το ξέρω πως καθένας μονάχος πορεύεται στον έρωτα,
μονάχος στη δόξα και στο θάνατο.
Το ξέρω. Το δοκίμασα. Δεν ωφελεί.
Άφησέ με νάρθω μαζί σου....
Γιάννης Ρίτσος (απόσπασμα)
Είναι καλό το φεγγάρι, - δε θα φαίνεται
που ασπρίσαν τα μαλλιά μου. Το φεγγάρι
θα κάνει πάλι χρυσά τα μαλλιά μου. Δε θα καταλάβεις.
Άφησέ με νάρθω μαζί σου.
Όταν έχει φεγγάρι μεγαλώνουν οι σκιές μέσα στο σπίτι,
αόρατα χέρια τραβούν τις κουρτίνες,
ένα δάκτυλο αχνό γράφει στη σκόνη του πιάνου
λησμονημένα λόγια - δε θέλω να τ' ακούσω. Σώπα
Άφησέ με νάρθω μαζί σου
λίγο πιο κάτου, ως τη μάντρα του τουβλάδικου,
ως εκεί που στρίβει ο δρόμος και φαίνεται
η πολιτεία τσιμεντένια κι αέρινη, ασβεστωμένη με φεγγαρόφωτο,
τόσο αδιάφορη και άυλη
τόσο θετική σαν μεταφυσική
που μπορείς επιτέλους να πιστέψεις πως υπάρχεις και δεν υπάρχεις
πως ποτέ δεν υπήρξες, δεν υπήρξε ο χρόνος κ' η φθορά του.
Άφησέ με νάρθω μαζί σου.
Θα καθήσουμε λίγο στο πεζούλι, πάνω στο ύψωμα,
κι όπως θα μας φυσάει ο ανοιξιάτικος αέρας
μπορεί να φανταστούμε κιόλας πως θα πετάξουμε,
γιατί, πολλές φορές, και τώρα ακόμη, ακούω το θόρυβο του φουστανιού μου
σαν το θόρυβο δυο δυνατών φτερών που ανοιγοκλείνουν,
κι όταν κλείνεσαι μέσα σ'αυτόν τον ήχο του πετάγματος
νιώθεις κρουστό το λαιμό σου, τα πλευρά σου, τη σάρκα σου,
κ'έτσι σφιγμένος μες στους μυώνες του γαλάζιου αγέρα,
μέσα στα ρωμαλέα νεύρα του ύψους,
δεν έχει σημασία αν φεύγεις ή αν γυρίζεις
κι ούτε έχει σημασία που ασπρίσαν τα μαλλιά μου,
(δεν είναι τούτο η λύπη μου - η λύπη μου
είναι που δεν ασπρίζει κ' η καρδιά μου).
Άφησέ με νάρθω μαζί σου.
Το ξέρω πως καθένας μονάχος πορεύεται στον έρωτα,
μονάχος στη δόξα και στο θάνατο.
Το ξέρω. Το δοκίμασα. Δεν ωφελεί.
Άφησέ με νάρθω μαζί σου....
Γιάννης Ρίτσος (απόσπασμα)
Παρασκευή, Νοεμβρίου 28, 2008
Σοπενάουερ/Στοχασμοί
21
Γενικά θα έλεγε κανείς, ότι τα πρώτα σαράντα χρόνια της ζωής μας απαρτίζουν το κείμενο, τα επόμενα τριάντα το σχόλιο σε αυτό - σχόλιο που μόνον αυτό μας επιτρέπει να κατανοήσουμε σωστά το αληθινό νόημα και την αλληλουχία του κειμένου, κι ακόμη το ηθικό δίδαγμα και τα άλλα λεπτά σημεία του.
22
Όσο είμαστε νέοι νομίζουμε ότι τα γεγονότα και τα πρόσωπα, που θα αποβούν σημαντικά στη ζωή μας και θα επηρεάσουν την πορεία της, θα εμφανιστούν με ταμπούρλα και τρομπέτες. Στα γηρατειά ωστόσο, ανατρέχοντας προς τα πίσω, διαπιστώνουμε ότι όλα τους τρύπωσαν εντελώς αθόρυβα από την πίσω πόρτα και σχεδόν απαρατήρητα.
23
Τις περισσότερες φορές τα μεγαλεία είναι απλώς επίφαση, όπως τα σκηνικά στο θέατρο, ενώ η ουσία λείπει. Π.χ σημαιοστολισμένα και στεφανωμένα πλοία, κανονιοβολισμοί, φωταψίες, σάλπιγγες και ταμπούρλα, αλαλαγμοί και παραληρήματα κλπ., όλα αυτά αποτελούν την ταμπέλα, την ένδειξη, το ιερογλυφικό σημάδι της χαράς.Όμως τις πιο πολλές φορές, η ίδια η χαρά δεν βρίσκεται εκεί: Είναι η μόνη που αρνήθηκε να παραστεί σ' αυτή τη γιορτή. Όπου πραγματικά εμφανίζεται η ίδια, κατά κανόνα φθάνει απρόσκλητη και δίχως να την έχει αναγγείλει κανένας,από μόνη της και sans facon (xωρίς αυστηρή τήρηση των τύπων). Ναι, έχει τρυπώσει αθόρυβα με την πιο ασήμαντη, συχνά την πιο μηδαμινή αφορμή, στα πιο καθημερινά πράγματα. Ναι, τίποτα δεν την προσελκύει λιγότερο από όσο η λαμπρότητα και οι επισημότητες.
Γενικά θα έλεγε κανείς, ότι τα πρώτα σαράντα χρόνια της ζωής μας απαρτίζουν το κείμενο, τα επόμενα τριάντα το σχόλιο σε αυτό - σχόλιο που μόνον αυτό μας επιτρέπει να κατανοήσουμε σωστά το αληθινό νόημα και την αλληλουχία του κειμένου, κι ακόμη το ηθικό δίδαγμα και τα άλλα λεπτά σημεία του.
22
Όσο είμαστε νέοι νομίζουμε ότι τα γεγονότα και τα πρόσωπα, που θα αποβούν σημαντικά στη ζωή μας και θα επηρεάσουν την πορεία της, θα εμφανιστούν με ταμπούρλα και τρομπέτες. Στα γηρατειά ωστόσο, ανατρέχοντας προς τα πίσω, διαπιστώνουμε ότι όλα τους τρύπωσαν εντελώς αθόρυβα από την πίσω πόρτα και σχεδόν απαρατήρητα.
23
Τις περισσότερες φορές τα μεγαλεία είναι απλώς επίφαση, όπως τα σκηνικά στο θέατρο, ενώ η ουσία λείπει. Π.χ σημαιοστολισμένα και στεφανωμένα πλοία, κανονιοβολισμοί, φωταψίες, σάλπιγγες και ταμπούρλα, αλαλαγμοί και παραληρήματα κλπ., όλα αυτά αποτελούν την ταμπέλα, την ένδειξη, το ιερογλυφικό σημάδι της χαράς.Όμως τις πιο πολλές φορές, η ίδια η χαρά δεν βρίσκεται εκεί: Είναι η μόνη που αρνήθηκε να παραστεί σ' αυτή τη γιορτή. Όπου πραγματικά εμφανίζεται η ίδια, κατά κανόνα φθάνει απρόσκλητη και δίχως να την έχει αναγγείλει κανένας,από μόνη της και sans facon (xωρίς αυστηρή τήρηση των τύπων). Ναι, έχει τρυπώσει αθόρυβα με την πιο ασήμαντη, συχνά την πιο μηδαμινή αφορμή, στα πιο καθημερινά πράγματα. Ναι, τίποτα δεν την προσελκύει λιγότερο από όσο η λαμπρότητα και οι επισημότητες.
Δευτέρα, Νοεμβρίου 24, 2008
Tο 17ο ερωτικό σονέτο του Πάμπλο Νερούδα
Δε σ' αγαπώ σαν νάσουν ρόδο αλατιού, τοπάζι,
σαϊτα από γαρούφαλα που τη φωτιά πληθαίνουν:
σ' αγαπώ ως αγαπιούνται κάποια πράγματα σκούρα,
μυστικά, μεσ' από την ψυχή και τον ίσκιο.
Σ' αγαπώ καθώς κάποιο φυτό που δεν ανθίζει,
μα που μέσα του κρύβει το λουλουδόφως όλο,
και ζει απ'τον έρωτά σου σκοτεινό στο κορμί μου
τ' άρωμα που σφιγμένο μ' ανέβηκε απ' το χώμα.
Σ' αγαπώ μη γνωρίζοντάς πως από που και πότε,
σ' αγαπώ στα ίσια δίχως πρόβλημα ή περηφάνια:
σ' αγαπώ έτσι γιατί δεν ξέρω μ' αλλον τρόπο,
παρά μ' ετούτον όπου δεν είμαι μήτε είσαι,
που το χέρι σου πάνω μου το νοιώθω σα δικό μου,
που όταν κοιμάμαι κλείνουν και τα δικά σου μάτια.
σαϊτα από γαρούφαλα που τη φωτιά πληθαίνουν:
σ' αγαπώ ως αγαπιούνται κάποια πράγματα σκούρα,
μυστικά, μεσ' από την ψυχή και τον ίσκιο.
Σ' αγαπώ καθώς κάποιο φυτό που δεν ανθίζει,
μα που μέσα του κρύβει το λουλουδόφως όλο,
και ζει απ'τον έρωτά σου σκοτεινό στο κορμί μου
τ' άρωμα που σφιγμένο μ' ανέβηκε απ' το χώμα.
Σ' αγαπώ μη γνωρίζοντάς πως από που και πότε,
σ' αγαπώ στα ίσια δίχως πρόβλημα ή περηφάνια:
σ' αγαπώ έτσι γιατί δεν ξέρω μ' αλλον τρόπο,
παρά μ' ετούτον όπου δεν είμαι μήτε είσαι,
που το χέρι σου πάνω μου το νοιώθω σα δικό μου,
που όταν κοιμάμαι κλείνουν και τα δικά σου μάτια.
Tο 11ο απο τα 100 ερωτικά σονέτα του Πάμπλο Νερούδα
Πεινώ για τη φωνή σου, το στόμα σου, το δέρμα,
και στους δρόμους γυρνώ νηστικός, βουβαμένος,
δε με κρατάει πια το ψωμί,κι η αυγή μ' αναστατώνει,
γυρεύω των ποδιών σου τον υγρό ήχο τη μέρα.
Με κόβει πείνα για το γλιστερό σου γέλιο,
τα χέρια με του οργίλου σταροσωρού το χρώμα,
πεινώ για τη χλωμή την πέτρα των νυχιών σου,
θέλω σα φρέσκο αμύγδαλο το δέρμα σου να φάω.
Θέλω να φάω τη λάμψη που' καψε η ομορφιά σου,
την περήφανη μύτη του αγέρωχου προσώπου,
τον φευγαλέο να φάω των βλεφάρων σου ίσκιο.
κι έρχομαι πεινασμένος κι οσφραίνομαι το σούρουπο
γυρεύοντάς σε, τη ζεστή γυρεύοντας καρδιά σου
σαν ένας πούμα στη μοναξιά του Κιτρατούε.
και στους δρόμους γυρνώ νηστικός, βουβαμένος,
δε με κρατάει πια το ψωμί,κι η αυγή μ' αναστατώνει,
γυρεύω των ποδιών σου τον υγρό ήχο τη μέρα.
Με κόβει πείνα για το γλιστερό σου γέλιο,
τα χέρια με του οργίλου σταροσωρού το χρώμα,
πεινώ για τη χλωμή την πέτρα των νυχιών σου,
θέλω σα φρέσκο αμύγδαλο το δέρμα σου να φάω.
Θέλω να φάω τη λάμψη που' καψε η ομορφιά σου,
την περήφανη μύτη του αγέρωχου προσώπου,
τον φευγαλέο να φάω των βλεφάρων σου ίσκιο.
κι έρχομαι πεινασμένος κι οσφραίνομαι το σούρουπο
γυρεύοντάς σε, τη ζεστή γυρεύοντας καρδιά σου
σαν ένας πούμα στη μοναξιά του Κιτρατούε.
Πέμπτη, Νοεμβρίου 20, 2008
Το τρίτο (ΙΙΙ) από τα 100 ερωτικά σονέτα του Πάμπλο Νερούδα
ΠΙΚΡΗ ΑΓΑΠΗ,βιολέτα με στεφάνι απ'αγκάθια,
χέρσα γη πετρωμένη μεσ' απ' τα τόσα πάθη,
κοντάρι της οδύνης, σέπαλο της οργής,
πώς κι από δρόμους ποιούς έφτασες στην ψυχή μου;
Γιατί άξαφνα να ρίξεις την αλγεινή φωτιά σου
στου δρόμου μου τα παγωμένα φύλλα;
Ποιός σού' μαθε τα βήματα που ως εμένα σε φέραν;
Ποιά πέτρα, ποιό άνθος, ποιός καπνός σου δείξαν τη μονιά μου;
Σίγουρο είναι πως τρέμισεν η πολύχρωμη νύχτα,
γιόμισ' η αυγή τις κούπες όλες με το κρασί της
κι ο ήλιος την επουράνια του στέριωσε παρουσία,
ενώ μ'έζωνε ο έρωτας σκληρός κι ανυποχώρητος
ώσπου πληγώνοντάς με μ' αγκάθια και με σπάθες
άνοιξε στην καρδιά μου καυτερό μονοπάτι.
Από την δίγλωσση έκδοση των σονέτων το 1988 από τις εκδόσεις "Γνώση" σε μετάφραση Ηλία Ματθαίου
χέρσα γη πετρωμένη μεσ' απ' τα τόσα πάθη,
κοντάρι της οδύνης, σέπαλο της οργής,
πώς κι από δρόμους ποιούς έφτασες στην ψυχή μου;
Γιατί άξαφνα να ρίξεις την αλγεινή φωτιά σου
στου δρόμου μου τα παγωμένα φύλλα;
Ποιός σού' μαθε τα βήματα που ως εμένα σε φέραν;
Ποιά πέτρα, ποιό άνθος, ποιός καπνός σου δείξαν τη μονιά μου;
Σίγουρο είναι πως τρέμισεν η πολύχρωμη νύχτα,
γιόμισ' η αυγή τις κούπες όλες με το κρασί της
κι ο ήλιος την επουράνια του στέριωσε παρουσία,
ενώ μ'έζωνε ο έρωτας σκληρός κι ανυποχώρητος
ώσπου πληγώνοντάς με μ' αγκάθια και με σπάθες
άνοιξε στην καρδιά μου καυτερό μονοπάτι.
Από την δίγλωσση έκδοση των σονέτων το 1988 από τις εκδόσεις "Γνώση" σε μετάφραση Ηλία Ματθαίου
Τετάρτη, Νοεμβρίου 19, 2008
Κυριακή, Νοεμβρίου 16, 2008
Αργοπεθαίνει.....
Αργοπεθαίνει
όποιος γίνεται σκλάβος της συνήθειας,
επαναλαμβάνοντας κάθε μέρα τις ίδιες διαδρομές,
όποιος δεν αλλάζει περπατησιά,
όποιος δεν διακινδυνεύει και δεν αλλάζει χρώμα στα ρούχα του,
όποιος δεν μιλεί σε όποιον δεν γνωρίζει.
Αργοπεθαίνει
όποιος αποφεύγει ένα πάθος,
όποιος προτιμά το μαύρο για το άσπρο και τα διαλυτικά σημεία στο " ι " αντί ενός συνόλου συγκινήσεων που κάνουν να λάμπουν τα μάτια,
που μετατρέπουν ένα χασμουρητό σε ένα χαμόγελο,
που κάνουν την καρδιά να κτυπά στο λάθος και στα συναισθήματα.
Αργοπεθαίνει
όποιος δεν αναποδογυρίζει το τραπέζι,
όποιος δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του,
όποιος δεν διακινδυνεύει τη βεβαιότητα για την αβεβαιότητα για να κυνηγήσει ένα όνειρο,
όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του να αποφύγει τις εχέφρονες συμβουλές.
Αργοπεθαίνει
όποιος δεν ταξιδεύει,
όποιος δεν διαβάζει,
όποιος δεν ακούει μουσική,
όποιος δεν βρίσκει σαγήνη στον εαυτό του.
Αργοπεθαίνει
όποιος καταστρέφει τον έρωτά του,
όποιος δεν επιτρέπει να τον βοηθήσουν,
όποιος περνάει τις μέρες του παραπονούμενος για τη τύχη του ή για την ασταμάτητη βροχή.
Αργοπεθαίνει
όποιος εγκαταλείπει μια ιδέα του πριν την αρχίσει,
όποιος δεν ρωτά για πράγματα που δεν γνωρίζει.
Αποφεύγουμε τον θάνατο σε μικρές δόσεις,
όταν θυμόμαστε πάντοτε ότι για να είσαι ζωντανός
χρειάζεται μια προσπάθεια πολύ μεγαλύτερη
από το απλό γεγονός της αναπνοής.
Μόνο η ένθερμη υπομονή θα οδηγήσει
στην επίτευξη μιας λαμπρής ευτυχίας.
Πάμπλο Νερούντα
όποιος γίνεται σκλάβος της συνήθειας,
επαναλαμβάνοντας κάθε μέρα τις ίδιες διαδρομές,
όποιος δεν αλλάζει περπατησιά,
όποιος δεν διακινδυνεύει και δεν αλλάζει χρώμα στα ρούχα του,
όποιος δεν μιλεί σε όποιον δεν γνωρίζει.
Αργοπεθαίνει
όποιος αποφεύγει ένα πάθος,
όποιος προτιμά το μαύρο για το άσπρο και τα διαλυτικά σημεία στο " ι " αντί ενός συνόλου συγκινήσεων που κάνουν να λάμπουν τα μάτια,
που μετατρέπουν ένα χασμουρητό σε ένα χαμόγελο,
που κάνουν την καρδιά να κτυπά στο λάθος και στα συναισθήματα.
Αργοπεθαίνει
όποιος δεν αναποδογυρίζει το τραπέζι,
όποιος δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του,
όποιος δεν διακινδυνεύει τη βεβαιότητα για την αβεβαιότητα για να κυνηγήσει ένα όνειρο,
όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του να αποφύγει τις εχέφρονες συμβουλές.
Αργοπεθαίνει
όποιος δεν ταξιδεύει,
όποιος δεν διαβάζει,
όποιος δεν ακούει μουσική,
όποιος δεν βρίσκει σαγήνη στον εαυτό του.
Αργοπεθαίνει
όποιος καταστρέφει τον έρωτά του,
όποιος δεν επιτρέπει να τον βοηθήσουν,
όποιος περνάει τις μέρες του παραπονούμενος για τη τύχη του ή για την ασταμάτητη βροχή.
Αργοπεθαίνει
όποιος εγκαταλείπει μια ιδέα του πριν την αρχίσει,
όποιος δεν ρωτά για πράγματα που δεν γνωρίζει.
Αποφεύγουμε τον θάνατο σε μικρές δόσεις,
όταν θυμόμαστε πάντοτε ότι για να είσαι ζωντανός
χρειάζεται μια προσπάθεια πολύ μεγαλύτερη
από το απλό γεγονός της αναπνοής.
Μόνο η ένθερμη υπομονή θα οδηγήσει
στην επίτευξη μιας λαμπρής ευτυχίας.
Πάμπλο Νερούντα
Σάββατο, Νοεμβρίου 15, 2008
Επιθυμίες
Σαν σώματα ωραία νεκρών που δεν εγέρασαν
και τάκλεισαν, με δάκρυα, σε μαυσωλείο λαμπρό,
με ρόδα στο κεφάλι και στα πόδια γιασεμιά-
έτσ' οι επιθυμίες μοιάζουν που επέρασαν
χωρίς να εκπληρωθούν.
χωρίς ν' αξιωθεί καμιά
της ηδονής μια νύχτα, ή ένα πρωί της φεγγερό.
από την πρώτη συλλογή που τύπωσε ο Καβάφης στα 1904
και τάκλεισαν, με δάκρυα, σε μαυσωλείο λαμπρό,
με ρόδα στο κεφάλι και στα πόδια γιασεμιά-
έτσ' οι επιθυμίες μοιάζουν που επέρασαν
χωρίς να εκπληρωθούν.
χωρίς ν' αξιωθεί καμιά
της ηδονής μια νύχτα, ή ένα πρωί της φεγγερό.
από την πρώτη συλλογή που τύπωσε ο Καβάφης στα 1904
Θάλασσα του πρωϊού
Εδώ ας σταθώ. Κι ας δω κ' εγώ την φύσιν λίγο.
Θάλασσας του πρωϊού κι ανέφελου ουρανού
λαμπρά μαβιά, και κίτρινη όχθη
όλα ωραία και μεγάλα φωτισμένα.
Εδώ ας σταθώ. Κι ας γελασθώ πως βλέπω αυτά
(τα είδ' αλήθεια μια στιγμή σαν πρωτοστάθηκα)
κι όχι κ' εδώ τες φαντασίες μου,
τες αναμνήσεις μου, τα ινδάλματα της ηδονής.
Κ.Π Καβάφης
Θάλασσας του πρωϊού κι ανέφελου ουρανού
λαμπρά μαβιά, και κίτρινη όχθη
όλα ωραία και μεγάλα φωτισμένα.
Εδώ ας σταθώ. Κι ας γελασθώ πως βλέπω αυτά
(τα είδ' αλήθεια μια στιγμή σαν πρωτοστάθηκα)
κι όχι κ' εδώ τες φαντασίες μου,
τες αναμνήσεις μου, τα ινδάλματα της ηδονής.
Κ.Π Καβάφης
Τετάρτη, Νοεμβρίου 12, 2008
Οι λεπτομέρειες
Όταν ζεις για μεγάλο χρονικό διάστημα μια κατάσταση, καλή ή κακή, συνηθίζεις τόσο πολύ τα χαρακτηριστικά της, που όχι μόνο δεν τα προσέχεις πια, αλλά ξεχνάς και την ύπαρξή τους.
Όταν σου συμβαίνει κάτι πρωτόγνωρο, ένας ανέλπιστος έρωτας λόγου χάριν, τότε αρχίζεις και προσέχεις γύρω σου τις λεπτομέρειες.
Έτσι κι εγώ άρχισα να παρατηρώ και να αποθανατίζω με το φακό της ψηφιακής μου μηχανής πράγματα γύρω μου που με συγκινούν. Τις λεπτές αποχρώσεις του φωτός, τα σχήματα των σύννεφων, τους κυματισμούς της θάλασσας, τα χρώματα των λουλουδιών, τα κτίσματα ή τα ερείπια της αρχιτεκτονικής ιστορίας της πόλης μου, πρόσωπα, εκφράσεις......
Όταν σου συμβαίνει κάτι πρωτόγνωρο, ένας ανέλπιστος έρωτας λόγου χάριν, τότε αρχίζεις και προσέχεις γύρω σου τις λεπτομέρειες.
Έτσι κι εγώ άρχισα να παρατηρώ και να αποθανατίζω με το φακό της ψηφιακής μου μηχανής πράγματα γύρω μου που με συγκινούν. Τις λεπτές αποχρώσεις του φωτός, τα σχήματα των σύννεφων, τους κυματισμούς της θάλασσας, τα χρώματα των λουλουδιών, τα κτίσματα ή τα ερείπια της αρχιτεκτονικής ιστορίας της πόλης μου, πρόσωπα, εκφράσεις......
Παρασκευή, Νοεμβρίου 07, 2008
Μέσα και σκοπός....
Κανείς δεν φαντάζεται έναν κόσμο όπου το φλογερό πάθος θα έπαυε αποφασιστικά να μας βασανίζει... Κανείς απ' την άλλη δεν αντιμετωπίζει την πιθανότητα μιας ζωής που ποτέ πια δεν θα την έδενε ο υπολογισμός. Ο πολιτισμός ολόκληρος, η δυνατότητα της ανθρώπινης ζωής, εξαρτάται από τη λελογισμένη πρόβλεψη των μέσων προς εξασφάλιση της ζωής. Αλλά αυτή η ζωή - αυτή η πολιτισμένη ζωή - που έχουμε το βάρος να διασφαλίσουμε, δεν μπορεί να περιοριστεί σ' αυτά τα μέσα, που την καθιστούν δυνατή. Πέρα από τα υπολογισμένα μέσα ψάχνουμε το σκοπό - ή τους σκοπούς- αυτών των μέσων.
Είναι κοινότυπο να βάζει κανείς σα σκοπό αυτό που δεν είναι καθαρά παρά ένα μέσο. Το κυνήγι του πλούτου -άλλοτε του πλούτου των εγωιστικών ατόμων, καμμιά φορά του κοινού πλούτου- δεν είναι προφανώς παρά ένα μέσο. Η εργασία δεν είναι παρά ένα μέσο...
Η ανταπόκριση στην ερωτική επιθυμία -καθώς επίσης και στην πιο ανθρώπινη επιθυμία (λιγότερο φυσική) της ποίησης και της έκστασης, αντίθετα είναι ένας σκοπός...
Συχνά μέσα μου η ικανοποίηση μιας επιθυμίας αντιτίθεται στο συμφέρον. Αλλά ενδίδω σ' αυτήν γιατί έγινε βάναυσα ο τελικός σκοπός μου!...
Η ουσία του ανθρώπου δοσμένη μέσα από τη σεξουαλικότητα - που είναι η καταγωγή της και το ξεκίνημά της - του θέτει ένα πρόβλημα που δεν έχει διέξοδο παρά την τρέλλα. Αυτή η τρέλλα δίνεται μέσα από τον "μικρό θάνατο". Θα μπορούσα να ζήσω ολοκληρωμένα το "μικρό θάνατο" τουλάχιστον σαν δοκιμή του τελικού θανάτου; Η βία της σπασμωδικής χαράς είναι βαθειά μέσ' την καρδιά μου. Αυτή η βία, ταυτόχρονα, τρέμω που το λέω, είναι η καρδιά του θανάτου: ανοίγεται μέσα μου!
Το διφορούμενο αυτής της ανθρώπινης ζωής είναι εκείνο του τρελλού γέλιου και των λυγμών. έχει τη δυσκολία να συμβιβάσει τον λογικό υπολογισμό, που τη στηρίζει με τα δάκρυα... Μ΄αυτό το τρομακτικό γέλιο...
Ο στόχος αυτού του βιβλίου είναι ν' ανοίξει τη συνείδηση στην ταυτότητα του "μικρού θανάτου" και ενός θανάτου οριστικού. Απ' την ηδονή, το παραλήρημα, στην χωρίς όρια φρίκη.
Αυτό είναι το πρώτο βήμα.
Που μας οδηγεί τη λήθη των παιδισμώντου Λόγου!
Του Λόγου που ποτέ δεν έμαθε να μετράει τα όριά του.
Από το ίδιο βιβλίο του Ζωρζ Μπατάιγ "Τα δάκρυα του έρωτα", εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ 1981
Είναι κοινότυπο να βάζει κανείς σα σκοπό αυτό που δεν είναι καθαρά παρά ένα μέσο. Το κυνήγι του πλούτου -άλλοτε του πλούτου των εγωιστικών ατόμων, καμμιά φορά του κοινού πλούτου- δεν είναι προφανώς παρά ένα μέσο. Η εργασία δεν είναι παρά ένα μέσο...
Η ανταπόκριση στην ερωτική επιθυμία -καθώς επίσης και στην πιο ανθρώπινη επιθυμία (λιγότερο φυσική) της ποίησης και της έκστασης, αντίθετα είναι ένας σκοπός...
Συχνά μέσα μου η ικανοποίηση μιας επιθυμίας αντιτίθεται στο συμφέρον. Αλλά ενδίδω σ' αυτήν γιατί έγινε βάναυσα ο τελικός σκοπός μου!...
Η ουσία του ανθρώπου δοσμένη μέσα από τη σεξουαλικότητα - που είναι η καταγωγή της και το ξεκίνημά της - του θέτει ένα πρόβλημα που δεν έχει διέξοδο παρά την τρέλλα. Αυτή η τρέλλα δίνεται μέσα από τον "μικρό θάνατο". Θα μπορούσα να ζήσω ολοκληρωμένα το "μικρό θάνατο" τουλάχιστον σαν δοκιμή του τελικού θανάτου; Η βία της σπασμωδικής χαράς είναι βαθειά μέσ' την καρδιά μου. Αυτή η βία, ταυτόχρονα, τρέμω που το λέω, είναι η καρδιά του θανάτου: ανοίγεται μέσα μου!
Το διφορούμενο αυτής της ανθρώπινης ζωής είναι εκείνο του τρελλού γέλιου και των λυγμών. έχει τη δυσκολία να συμβιβάσει τον λογικό υπολογισμό, που τη στηρίζει με τα δάκρυα... Μ΄αυτό το τρομακτικό γέλιο...
Ο στόχος αυτού του βιβλίου είναι ν' ανοίξει τη συνείδηση στην ταυτότητα του "μικρού θανάτου" και ενός θανάτου οριστικού. Απ' την ηδονή, το παραλήρημα, στην χωρίς όρια φρίκη.
Αυτό είναι το πρώτο βήμα.
Που μας οδηγεί τη λήθη των παιδισμώντου Λόγου!
Του Λόγου που ποτέ δεν έμαθε να μετράει τα όριά του.
Από το ίδιο βιβλίο του Ζωρζ Μπατάιγ "Τα δάκρυα του έρωτα", εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ 1981
Πέμπτη, Νοεμβρίου 06, 2008
H συνείδηση του θανάτου
Η απλή σεξουαλική δραστηριότητα είναι διαφορετική από τον ερωτισμό. Η πρώτη έχει δοθεί στη ζωή των ζώων και μόνο η ανθρώπινη ζωή παρουσιάζει μια δραστηριότητα που καθορίζει ίσως μια πλευρά "διαβολική", στην οποία ταιριάζει η λέξη ερωτισμός. Το "διαβολικό", ειν' αλήθεια, σχετίζεται με τον χριστιανισμό. Αλλά, κατά τα φαινόμενα, η πιο αρχαία ανθρωπότητα είχε γνώση του ερωτισμού πολύ πριν την εμφάνιση του χριστιανισμού...
Αλλά ειν' αλήθεια ότι "διαβολικό" σημαίνει ουσιαστικά, τη σύμπτωση του θανάτου και του ερωτισμού, θα μπορούσαμε να αποτύχουμε αν βέβαια ο διάβολος δεν είναι τελικά παρά η τρέλλα μας, αν κλαίμε, αν ατέλειωτοι λυγμοί μας ξεσκίζουν, κι αν ακόμα μας πιάνει τρελλό γέλιο, θα μπορούσαμε να μην αντιληφθούμε την πρόληψη που συνδέεται με τον γεννημένο ερωτισμό, την έμμονη ιδέα του θανάτου (τραγικού κατά μία έννοια, αν και γελοίου τελικά)...
Υπάρχει κάτι το ανάρμοστο στο θάνατο, διαφορετικό αναμφίβολα από οτιδήποτε άσεμνο έχει η σεξουαλική δραστηριότητα. Ο θάνατος σχετίζεται με δάκρυα, ενώ συχνά η σεξουαλική επιθυμία σχετίζεται με γέλιο. Αλλά το γέλιο δεν είναι, όσο φαίνεται, αντίθετο στα δάκρυα: το αντικείμενο του γέλιου και το αντικείμενο των δακρύων έχουν πάντα σχέση με κάποιο είδος βίας, που διακόπτει την κανονική και συνηθισμένη ροή των πραγμάτων. Τα δάκρυα συνδέονται συνήθως με γεγονότα απρόσμενα που θλίβουν, αλλά απ' την άλλη μεριά ένα χαρούμενο κι ανέλπιστο γεγονός μας συγκινεί καμιά φορά τόσο πολύ, που κλαίμε...
Χωρίς αμφιβολία, είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε καθαρά και ξάστερα, την ενότητα του θανάτου -ή της συνείδησης του θανάτου- και του ερωτισμού. Ο χωρίς όρια πόθος δεν μπορεί κατά βάση νάναι αντίθετος με τη ζωή, που είναι το αποτέλεσμά του. Η ερωτική στιγμή μάλιστα είναι το αποκορύφωμα αυτής της ζωής, όπου η μεγαλύτερη δύναμη και η ένταση φανερώνονται τη στιγμή που δύο υπάρξεις έλκονται, ζευγαρώνονται και διαιωνίζονται. Πρόκειται για τη ζωή..... η ζωή ξεχειλίζει και ξεχειλίζοντας φτάνει στο έσχατο παραλήρημα. Αυτά τα ανακατεμένα σώματα που χάνονται σε υπερβολές ηδονής, καθώς συναναστρέφονται και λιγοθυμάνε, φτάνουν στο αντίθετο του θανάτου που θα τα θυσιάσει αργότερα στη σιωπή της φθοράς...
Μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Ζωρζ Μπατάιγ "Τα δάκρυα του έρωτα". Κεντρικό σημείο του έργου είναι η εξώθηση του ανθρώπου πέρα από τα όριά του, η υπέρβασή του μέσα από τον ερωτισμό. Ο ερωτισμός είναι αγωνία, μοναξιά, διακύβευση των αξιών, αυτοκαταστροφή, αντιμετώπιση και βίωση θανάτου, δηλαδή η μοναδική πράξη αυτογνωσίας...
Αλλά ειν' αλήθεια ότι "διαβολικό" σημαίνει ουσιαστικά, τη σύμπτωση του θανάτου και του ερωτισμού, θα μπορούσαμε να αποτύχουμε αν βέβαια ο διάβολος δεν είναι τελικά παρά η τρέλλα μας, αν κλαίμε, αν ατέλειωτοι λυγμοί μας ξεσκίζουν, κι αν ακόμα μας πιάνει τρελλό γέλιο, θα μπορούσαμε να μην αντιληφθούμε την πρόληψη που συνδέεται με τον γεννημένο ερωτισμό, την έμμονη ιδέα του θανάτου (τραγικού κατά μία έννοια, αν και γελοίου τελικά)...
Υπάρχει κάτι το ανάρμοστο στο θάνατο, διαφορετικό αναμφίβολα από οτιδήποτε άσεμνο έχει η σεξουαλική δραστηριότητα. Ο θάνατος σχετίζεται με δάκρυα, ενώ συχνά η σεξουαλική επιθυμία σχετίζεται με γέλιο. Αλλά το γέλιο δεν είναι, όσο φαίνεται, αντίθετο στα δάκρυα: το αντικείμενο του γέλιου και το αντικείμενο των δακρύων έχουν πάντα σχέση με κάποιο είδος βίας, που διακόπτει την κανονική και συνηθισμένη ροή των πραγμάτων. Τα δάκρυα συνδέονται συνήθως με γεγονότα απρόσμενα που θλίβουν, αλλά απ' την άλλη μεριά ένα χαρούμενο κι ανέλπιστο γεγονός μας συγκινεί καμιά φορά τόσο πολύ, που κλαίμε...
Χωρίς αμφιβολία, είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε καθαρά και ξάστερα, την ενότητα του θανάτου -ή της συνείδησης του θανάτου- και του ερωτισμού. Ο χωρίς όρια πόθος δεν μπορεί κατά βάση νάναι αντίθετος με τη ζωή, που είναι το αποτέλεσμά του. Η ερωτική στιγμή μάλιστα είναι το αποκορύφωμα αυτής της ζωής, όπου η μεγαλύτερη δύναμη και η ένταση φανερώνονται τη στιγμή που δύο υπάρξεις έλκονται, ζευγαρώνονται και διαιωνίζονται. Πρόκειται για τη ζωή..... η ζωή ξεχειλίζει και ξεχειλίζοντας φτάνει στο έσχατο παραλήρημα. Αυτά τα ανακατεμένα σώματα που χάνονται σε υπερβολές ηδονής, καθώς συναναστρέφονται και λιγοθυμάνε, φτάνουν στο αντίθετο του θανάτου που θα τα θυσιάσει αργότερα στη σιωπή της φθοράς...
Μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Ζωρζ Μπατάιγ "Τα δάκρυα του έρωτα". Κεντρικό σημείο του έργου είναι η εξώθηση του ανθρώπου πέρα από τα όριά του, η υπέρβασή του μέσα από τον ερωτισμό. Ο ερωτισμός είναι αγωνία, μοναξιά, διακύβευση των αξιών, αυτοκαταστροφή, αντιμετώπιση και βίωση θανάτου, δηλαδή η μοναδική πράξη αυτογνωσίας...
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)