Κυριακή, Φεβρουαρίου 08, 2009

Η αγάπη ανασταίνει

...Ας μη με αγαπά, όσο θέλει, ή ας μη με αγαπά όσο λίγο μπορεί. Αυτό δεν θα με εμποδίσει ποτέ εγώ να τον αγαπώ, άν έτσι έχω αποφασίσει. Ας με μισούν όσο θέλουν, ποτέ δεν θα με υποχρεώσουν να τους μισήσω κι εγώ, αν έτσι αποφασίζω. Η ασύγκριτη και ακαταμάχητη εξουσία του ευεργετήματος του αγαπάν αντλεί όλη τη δύναμή της από το γεγονός ότι η αμοιβαιότητα δεν την επηρεάζει, όπως και η αναμονή επενδυτικών αγαθών δεν τη μολύνει. Ο εραστής έχει ένα μοναδικό προνόμιο: δεν έχει τίποτα να χάσει, ακόμα κι αν δεν αγαπηθεί με τη σειρά του, γιατί μια περιφρονημένη αγάπη δεν παύει να είναι μια απολύτως ολοκληρωμένη αγάπη, όπως ένα δώρο που απορρίφθηκε δεν παύει να είναι ένα δώρο απολύτως δοσμένο. Ακόμη περισσότερο, ο εραστής δεν έχει να χάσει τίποτε. Δεν θα μπορούσε καν να χαθεί, και να το ήθελε ακόμα, γιατί και όταν τα δίνει όλα, αυτό ούτε τον καταστρέφει, ούτε τον φτωχαίνει, μόνο δείχνει ακόμα καθαρότερα το βασιλικό του προνόμιο-ότι όσο πιο πολύ δίνει, όσο πιο πολύ χάνει και σκορπίζει, τόσο λιγότερο χάνει τον εαυτό του, αφού η εγκατάλειψη και η απώλεια ορίζουν τον μοναδικό, διακριτικό και αναπαλλοτρίωτο χαρακτήρα του αγαπάν. Η αγάπη ή δίδεται μέχρις απωλείας ή απόλλυται ως αγάπη. Όσο περισσότερο αγαπώ επί ζημία, τόσο λιγότερο χάνω από τα μάτια μου την αγάπη, αφού η αγάπη αγαπά ως εκεί που χάνεται ο ορίζοντας. Η πράξη της αγάπης δεν κάνει μόνο να μη φοβάται κανείς την απώλεια, είναι η ελευθερία της απώλειας η ίδια. Όσο περισσότερο χάνω, και μάλιστα ανεπιστρεπτί, τόσο περισσότερο ξέρω ότι αγαπώ και χωρίς αμφισβήτηση. Μία μόνο απόδειξη της αγάπης υπάρχει-να δίνει κανείς χωρίς επιστροφή, χωρίς ανάκτηση, επομένως να μπορεί να χάνει δίνοντας, ακόμα και να χάνεται. Αλλά η αγάπη η ίδια δεν χάνεται ποτέ, αφού ολοκληρώνεται μέσα στο χάσιμο... Ν΄αγαπάς έγκειται κάποτε στο να μην είσαι αγαπημένος-ή τουλάχιστον να αποδέχεσαι ότι μπορείς να μην είσαι. Τίποτε, ούτε το είναι ούτε το μηδέν, δεν μπορεί να περιορίσει, να συγκρατήσει ή να εμποδίσει την αγάπη, εφόσον αγαπώ σημαίνει, κατ' αρχήν, διακινδυνεύω να μην είμαι αγαπημένος. Να αγαπά κανείς χωρίς να είναι αγαπημένος-αυτό ορίζει την αγάπη χωρίς το είναι. Ο απλός τυπικός ορισμός της αγάπης περιλαμβάνει τη νίκη της πάνω στο τίποτα, επομένως πάνω στο θάνατο. Η αγάπη ανασταίνει...
...Αν στο εμπόριο και τη συναλλαγή η αμοιβαιότητα βασιλεύει-και νόμιμα-είναι επειδή επιτρέπει να διακρίνονται οι καλές συμφωνίες από τις κακές, υπολογίζοντας το λόγο που αρκεί να επικυρώσει τις μεν και να ακυρώσει τις δε. Η αμοιβαιότητα δίνει λόγο για την οικονομία, υπολογίζοντας όσο γίνεται ακριβέστερα αυτό που δίνει ο ένας στον άλλο για την προσφερόμενη υπηρεσία και την παροχή που έγινε. Η τιμή καθορίζει την αναλογία της συναλλαγής και εγγυάται τη δίκαιη αμοιβαιότητα. Η τιμή δίνει λόγο για την οικονομία. Επομένως αν ο εραστής αποφασίζει να αγαπήσει χωρίς ασφάλεια ανταπόδοσης, να αγαπήσει πρώτος ανεπιφύλακτα, δεν παραβαίνει μόνο την αμοιβαιότητα, αλλά έρχεται και σε αντίθεση προς τον αποχρώντα λόγο της οικονομίας. Συνεπώς, αγαπώντας χωρίς αμοιβαιότητα, ο εραστής αγαπά χωρίς λόγο, χωρίς να μπορεί να δώσει λόγο-ενάντια στην αρχή του αποχρώντος λόγου. Παραιτείται και από το λόγο και από τον αποχρώντα χαρακτήρα του. Όπως ένας πόλεμος ξεσπάει χωρίς λόγο εντέλει, καθώς τινάζονται στον αέρα και παραβαίνονται όλοι οι καλοί λόγοι, έτσι ο εραστής κάνει και ξεσπάει ο έρωτας. Εξομολογείται τον έρωτά του, όπως κηρύσσει κανείς πόλεμο-χωρίς λόγο. Δηλαδή ενίοτε χωρίς καν να περιμένει και χωρίς να προσέξει πως το κάνει.
Αυτή η απάρνηση του λόγου του αγαπάν, που κυρίως χαρακτηρίζει τον έρωτα του εραστή, δεν έχει να κάνει ωστόσο με έναν τετριμμένο παραλογισμό. Δεν είναι μία ανικανότητα του εραστή να βρεί λόγους, μια έλλειψη συλλογιστικής ικανότητας ή κοινού νου, αλλά μια ανεπάρκεια του λόγου του ίδιου όταν του ζητείται να δώσει λόγο για την πρωτοβουλία του αγαπάν. Ο εραστής δεν περιφρονεί το λόγο: απλώς δεν υπάρχει λόγος όταν το θέμα είναι να αγαπήσει κανείς. Η αγάπη δεν έχει λόγο, ο λόγος της διαφεύγει, όπως όταν λέμε ότι το έδαφος χάνεται κάτω από τα πόδια μας. Του έρωτα του λείπει ο λόγος, όπως μας λείπει το οξυγόνο στην ορειβασία όσο ανεβαίνουμε ψηλότερα...

Από το βιβλίο του Jean-Luc Marion "Tο ερωτικό φαινόμενο" , εκδόσεις ΠΟΛΙΣ 2008

Δεν υπάρχουν σχόλια: